Morszczuk, ryba morska, jest lubiany na kontynencie europejskim, szczególnie w Hiszpanii. W Polsce nie jest to popularny wybór, co jest niefortunne, gdyż mięso morszczuka jest smaczne i zdrowe. Co więcej, proces łowienia oraz transport tego gatunku ryby nie prowadzą do znaczących problemów ekologicznych. Zobaczmy więc jakie korzyści odżywcze oferuje morszczuk i jakie są pomysły na jego wykorzystanie w kuchni.
Morszczuk zwyczajny, inaczej nazywany europejskim (Merluccius merluccius), to ryba z rodziny dorszowatych, typowa dla ciepłych wód wschodniego Oceanu Atlantyckiego oraz Morza Śródziemnego. Łowiona jest głównie na wybrzeżach Szkocji, Irlandii, Hiszpanii, Portugalii a także Włoszech i Maroko. Czasami przemieszcza się przez cieśninę Kattegat i można ją spotkać w Bałtyku, aż po wybrzeża Litwy. Mimo to, w Polsce łowi się morszczuki tylko sporadycznie.
Morszczuki są rybami średniej wielkości o charakterystycznym wydłużonym kształcie. Dorosłe osobniki osiągają długość około 100-130 cm, choć największe okazy mogą dorastać nawet do 180 cm. Są drapieżnikami morskimi o dużej głowie z silnymi szczękami i ostrymi zębami – w dolnej szczęce mają dwa rzędy zębów. Ich wygląd przypomina rekinów dzięki trójkątnej płetwie grzbietowej, za którą znajduje się druga płetwa, bardzo podobna do ogonowej. Kolor morszczuków jest srebrny, jaśniejszy na brzuchu, przechodzący w niebieski na grzbiecie. Na tym tle wyraźnie widoczna jest ciemna linia boczna.
Zazwyczaj morszczuki można znaleźć na głębokości od 70 do 370 metrów, gdzie w ciągu dnia ukrywają się bliżej dna, a nocą są aktywne i przemieszczają się bliżej powierzchni wody. Łowią tam mniejsze gatunki ryb: sardynki, szproty, sardele oraz makrele i błękitki na terenie Atlantyku oraz śledzie w Bałtyku. Młode morszczuki na początku swojego życia żywią się głównie krylem i skorupiakami. W północno-wschodniej strefie Atlantyku morszczuki są uznawane za zwierzęta na szczycie łańcucha pokarmowego.
Morszczuki składają ikrę w różnych okresach roku, w zależności od miejsca – w Morzu Śródziemnym zaczynają już w grudniu, a na północy dopiero w maju. Samica składa ikre cyklicznie, produkując oddzielne porcje w długich odstępach czasowych. Pierwsze trzy lata życia morszczuki spędzają blisko zamulonego dna, a około 5-7 roku życia osiągają dojrzałość płciową. Podczas swojego życia, które może trwać nawet 20 lat, samica składa od 2 do 7 milionów jajeczek.
Mięso morszczuka doskonale komponuje się z dietą śródziemnomorską i atlantycką, które są uważane za najzdrowsze na świecie. Delikatne mięso tej ryby jest niskokaloryczne i mało tłuste, ale bogate w białko. Dostarcza też organizmowi dużych ilości witamin B3 i B12, fosforu, selenu oraz potasu. Warto również wspomnieć o niewielkich ilościach jodu, który stymuluje działanie tarczycy. Ponadto filet z morszczuka zawiera kwasy omega 3 (zarówno EPA, jak i DHA), chociaż ilości są ograniczone przez ogólnie niski poziom tłuszczów.
Warto zwrócić uwagę na niską zawartość rtęci w mięsie morszczuka – szacuje się ją na poziomie zaledwie 0.079 ppm, co czyni go doskonałym wyborem dla kobiet w ciąży i małych dzieci.