Kulinarne odkrywanie Węgier – smaki, które warto poznać

Węgierska kuchnia, z jej wyjątkowymi smakami i bogatą historią, jest wynikiem wieków adaptacji do lokalnych warunków pogodowych i wpływów kultury nomadycznych plemion madziarskich, które zasiedliły te tereny w średniowieczu. Również wpływy sąsiednich narodów oraz mniejszości etnicznych zamieszkujących Węgry były kluczowe w kształtowaniu węgierskiego menu. Madziarski tryb życia, który odzwierciedla się w ich uwielbieniu dla potraw mięsnych gotowanych w żeliwnych kociołkach, takich jak gulyás (zupa gulaszowa), pörkölt (gulasz) czy halászlé (pikantna zupa rybna), ma korzenie w tradycyjnej hodowli bydła. Z drugiej strony, nadziewane papryki, sznycel i czulent to dania, które zawdzięczamy wpływom osmańskim, austriackim i żydowskim. Te potrawy stanowią elementy nieodłączne tradycyjnej kuchni węgierskiej, które każdy turysta powinien spróbować podczas pobytu na Węgrzech.

Na przestrzeni XV wieku, pod rządami króla Macieja Korwina, kuchnia węgierska zaznaczyła istotny rozwój. Król, pragnąc spełnić kulinarne upodobania swojej drugiej żony, pochodzącej z Neapolu, zatrudnił na swoim dworze włoskich kucharzy. To oni przynieśli ze sobą nowe techniki kulinarne i składniki, w tym do tego czasu nieznane warzywa i makaron. Następna okupacja turecka wprowadziła kolejne zmiany, w tym używanie płaskich placek zamiast chleba oraz nadziewanie warzyw. Wprowadziła również wiele nowych warzyw, w tym pomidory, kukurydzę, ziemniaki i papryki. Papryka stała się rewolucyjnym składnikiem węgierskiej kuchni, a miejscowi farmerzy zaczęli hodować różne jej odmiany – od słodkich po bardzo ostre.

Charakterystycznym otwarciem obiadu na Węgrzech jest zupa. W chłodniejszych miesiącach dominuje sycąca zupa fasolowa (egyszerű bableves) serwowana z wędzoną kiełbasą, natomiast latem preferowana jest lekka i orzeźwiająca zupa owocowa (gyümölcsleves), najczęściej z wiśni lub moreli, podkreślana śmietaną. Głównym składnikiem węgierskich potraw jest mięso – od drobiu, przez cielęcinę, do wołowiny, a także dziczyzna. Najpopularniejsza jednak jest wieprzowina, przyrządzana na różne sposoby.

W codziennym menu Węgrów dominuje kromka chrupiącego chleba z kiełbasą (kolbász) i musztardą. Kiełbasa jest nieodłącznym elementem węgierskiej diety i pojawia się w daniach serwowanych na wszystkie posiłki. Wyróżniają się różne jej odmiany, które są dodawane do gulaszy, zup, zapiekanek i sałatek. Słowo „kolbász” tłumaczy się jako kiełbasa, jednak dotyczy to szerokiego spektrum produktów – od gotowanych, przez parzone, peklowane, po wędzone. Warto spróbować takich specjałów jak: csabai kolbász – kiełbasa czabajska, mocno przyprawiona papryką, gyulai kolbász kiełbasa wędzona dymem bukowym, pochodząca z okolic miasta Gyula i májas hurka – podobna do kaszanki, ale z hojnym dodatkiem wątróbki. Innym smakiem, który warto odkryć jest węgierskie salami, wędzone i dojrzewające na powietrzu, obficie doprawione ziołami i papryką.