Nepal, azjatyckie królestwo otoczone przez Indie i Chiny, ukryte głęboko w sercu górskiego pasma Himalajów, przyciąga swoją różnorodnością krajobrazową. Aż 80% jego powierzchni stanowią surowe, niezachwiane piękno gór, zdominowane przez osiem majestatycznych szczytów przekraczających wysokość 8000 metrów n.p.m., wśród których prym wiedzie sławny Mount Everest. Jego geografia to jednak nie tylko góry. Na południu rozpościera się płaskowyż Taraj, a krajobraz dodatkowo urozmaica sieć potężnych rzek spływających z lodowców Wysokich Himalajów. Zrozumienie tak niezwykle różnorodnego terenu oraz jego wpływu na kulinarne tradycje Nepalu to podróż w głąb wieków historii tego kraju.
Wielu z nas może zdziwić podobieństwo pomiędzy kuchnią nepalską a polską – obie nacje darzą wielką miłością pierogi! Tak, to prawda – smakowite pierożki mieszkańców tego odległego kraju mogłyby z powodzeniem konkurować z naszymi rodzimymi specjałami. Ale to tylko jeden z wielu kulinarnych skarbów, które czekają na odkrycie w sercu Azji, a tradycyjna kuchnia nepalska ma znacznie więcej do zaoferowania.
Wszystko zaczyna się od różnorodności. Nepal, mieszanka różnych grup etnicznych, nieustannie czerpie z bogactwa przeróżnych składników i technik kulinarnej sztuki, jednocześnie pochwalając się własnymi, wyjątkowymi daniami. W Nepalu wartość potrawy mierzy się jej zdrowotnym wpływem – jedzenie jest tu nie tylko smaczne, ale także bogate w kluczowe składniki odżywcze. Podstawą są świeże warzywa i chude mięso, podawane z dodatkiem rozmaitych marynat i sałatek. Choć kuchnia tego kraju była kształtowana przez wpływy sąsiadujących Indii, Chin i Tybetu, to jednak do lat 50. XX wieku pozostawała zamknięta dla wpływów zewnętrznych. Zmusiło to Nepalczyków do twórczego korzystania z lokalnych produktów, co de facto przyczyniło się do powstania oryginalnej kuchni tego kraju.
Zwykle na stołach w Nepalu królują takie składniki jak soczewica, ziemniaki (ulubione przez społeczność Newarów w dolinie Katmandu), pomidory, kmin, kolendra, chili, papryka, czosnek i olej musztardowy. Nieodłącznym elementem posiłku jest dahi – fermentowany nabiał o prozdrowotnych właściwościach, który przypomina jogurt. Jest on wykorzystywany na wiele sposobów – od dodatku do głównych dań, poprzez składnik napojów (Lassi), po deser (Sikarni). Jest wiele dań, które są synonimem nepalskiej kuchni, ale na szczególną uwagę zasługują dwie potrawy: Pulao oraz Dal Bhat.
Pulao to popularne danie z ryżu, które można spotkać w całym kraju. Stworzone z użyciem warzyw i delikatnych przypraw takich jak kurkuma i kmin, serwowane jest ze smakowitymi dodatkami takimi jak jogurt (dahi) lub chrupiące naleśniki (papad). To aromatyczne danie, delikatne dla podniebienia, stanowi częsty element spożywanych posiłków nie tylko podczas świąt, ale też na co dzień.
Dal Bhat natomiast to potrawa narodowa Nepalu, składająca się głównie z gotowanego lub parowanego ryżu oraz zupy z soczewicy. W górskich regionach ryż jest zastępowany innymi składnikami jak kukurydza, kasza gryczana, jęczmień czy ziemniaki. Do Dal Bhat podaje się różnego rodzaju dodatki – mogą to być kawałki mięsa lub ryb, jogurt, chutney i marynata. Każda wersja tej potrawy jest unikalna i zależy od regionu, pory roku oraz preferencji kucharza, ale wszystkie pozwalają skosztować autentycznego smaku nepalskiej kuchni.